فولات شکل طبیعی از ویتامین ب 9 است که عموماً در سبزی‌ها یافت می‌شود. به‌عنوان‌مثال کلم‌بروکلی، اسفناج، کاهو و سبزیجاتی ازاین‌قبیل بیشترین میزان فولات را در خود جای‌داده‌اند. شکل مصنوعی این نوع ویتامین را فولیک‌اسید می‌گویند که به شکل خوراکی و تزریقی قابلیت مصرف دارد. وجود تمام ویتامین‌ها در بدن تا اندازة مشخصی ضروری است که کمتر از آن حد یا بیشتر از آن سبب بروز مشکل در بدن و عملکرد آن می‌شود. وجود مقدار کافی از ویتامین ب 9 در بدن به پیشگیری مؤثر از سرطان، بیماری‌های قلبی و عروقی، پوکی‌استخوان کمک زیادی می‌کند. اگر شما ورزشکار هستید نیاز بدن به این نوع ویتامین به سبب سوخت‌وساز زیاد بسیار ضروری می‌شود؛ ما در این مقاله به بررسی اهمیت فولیک‌اسید در بدن، عملکرد آن و اهمیت آن برای افرادی که به بدنسازی می‌پردازند، خواهیم پرداخت.
عملکرد فولیک‌اسید در بدن و علت اهمیت آن
ویتامین‌ها به‌طورکلی به دودسته با عنوان ویتامین‌های محلول در آب و ویتامین‌های محلول در چربی تقسیم می‌شوند؛ ویتامین‌های A, D ،K و E از ویتامین‌های محلول در چربی هستند و ویتامین‌های C و B هم از ویتامین‌های محلول در آب هستند. ویتامین ب بزرگ‌ترین گروه از ویتامین‌ها هستند و ب 9 هم در این گروه قرار دارد و همان‌طور که پیش‌تر بیان شد وجود میزان مشخصی از انواع ویتامین از جمله ویتامین ب 9 در بدن ضروری است. علت اهمیت ویتامین ب 9 یا همان فولیک‌اسید را می‌توان چنین برشمرد:
- کمک به بهبود سلامتی مغز: اولین و مهم‌ترین فعالیت فولیک‌اسید در بدن کمک به‌سلامتی مغز است. به این معنی که کمبود این ویتامین در بدن منجر به کاهش فعالیت مغز می‌شود.
- کمک به درمان افسردگی: دلیل بعدی که سبب اهمیت فولیک‌اسید یا ویتامین ب 9 در بدن می‌شود، کمک به نگرفتن افسردگی یا درمان این مشکل در افراد می‌شود. تحقیقات نشان داده که افرادی که دچار افسردگی می‌شوند عموماً میزان این ویتامین در بدن آنها و در خونشان کمتر از حد معمول است؛ لذا مصرف درست این ویتامین به نگرفتن افسردگی یا حل این مشکل کمک شایانی می‌کند.
- افزایش سلامت قلب: فولیک‌اسید همچنین به بهبود سلامت قلب شما و پیشگیری از بروز بیماری‌های قلبی و عروقی کمک زیادی می‌کند.
- کمک به رشد مناسب جنین در دوران بارداری: این ویتامین یکی از مهم‌ترین مکمل‌ها برای بانوان در دوران بارداری است. چرا که این مکمل به رشد مناسب مغز و جمجمه جنین کمک می‌کند و عدم مصرف آن سبب بروز مشکلات زیادی در روند شکل‌گیری نوزاد دارد.
- پیشگیری از سرطان: محققان بر این باورند که وجود میزان کافی از فولیک‌اسید در خون، خود عاملی برای پیشگیری از سرطان و به‌خصوص سرطان‌هایی نظیر مری و معده، سینه و سرطان رحم است. اگرچه که مکانیسم عملکرد این نوع ویتامین در پیشگیری از سرطان کاملاً مشخص نیست؛ اما میزان فولیک‌اسید کم در خون افراد مبتلا به سرطان این باور را ایجاد نموده که میزان کافی آن در پیشگیری از سرطان مؤثر است.
غیر از موارد ذکر شده، این مکمل مزایای دیگری نظیر بهبودی کنترل قند خصوصاً در افراد دیابتی، کاهش عوارض جانبی سایر داروها خصوصاً داروهای مورداستفاده افراد بیماران قلبی و مواردی ازاین‌قبیل را داراست.
اما همان‌طور که این مکمل دارای تأثیرات مثبت فراوانی است، مصرف زیاده از حد آن هم سبب بروز مشکلاتی می‌شود که می‌توان آنها را چنین برشمرد:
- اولین و مهم‌ترین مشکلی که زیاده‌روی در مصرف این مکمل به دنبال دارد، کاهش سرعت رشد مغز کودکان است.
- این مسئله در بزرگسالان سبب زوال زودرس عقل می‌گردد.
- و در نهایت مشکل بعدی که ایجاد می‌کند این است که علائم کمبود ویتامین ب 12 را در بدن مخفی نگه می‌دارد که کمبود این ویتامین هم تاثیرات منفی بسیاری بر عملکردهای اندام‌های مختلف بدن دارد. اما مهم‌ترین منابع طبیعی این ویتامین چه مواد خوراکی هستند؟ در ادامه به این موضوع خواهیم پرداخت.
مهم‌ترین منابع خوراکی فولیک‌اسید
همان‌طور که پیش‌تر مطرح شد برگ‌ها بیشترین میزان فولات و فولیک‌اسید را در خود جای‌داده‌اند؛ سبزی‌های با برگ سبز تیره و سبزی‌های ریشه‌ای دراین‌بین رتبه اول بیشترین میزان فولیک‌اسید را در خود دارند. اما غیر از این موارد باید گفت شلغم، چغندر، جگر گاو، جوانه گندم و غلات کامل. همچنین حبوباتی نظیر لوبیاچشم‌بلبلی، لوبیاقرمز، لوبیاسفید و چیتی و همچنین عدس دارای حجم زیادی از ویتامین فولیک‌اسید هستند. آب‌پرتقال، آووکادو، توت‌فرنگی و بادام‌زمینی نیز از منابع غنی این ویتامین به شمار می‌روند.
ارتباط ویتامین فولیک‌اسید با بدنسازی
اگرچه ورزش به‌طورکلی برای سلامتی بسیار اهمیت دارد؛ اما برخی از ورزش‌ها به سبب فشار زیادی که بر عضلات بدن وارد می‌شود افراد را در معرض بیماری‌های قلبی و عروقی قرار می‌دهد ورزش‌هایی نظیر فوتبال، هندبال و به‌ویژه بدنسازی و وزنه‌برداری بیشترین فشار را بر عضلات وارد می‌کند که سبب تخریب عضلانی و افزایش چرخش رادیکال‌های آزاد و افت میزان فولیک‌اسید خون می‌گردد. تحقیقات نشان داده که کاهش فولیک‌اسید خون ریسک ابتلا به بیماری‌های عروقی و مشکلات را در افراد افزایش می‌دهد.
علت کاهش فولیک‌اسید خون در بدنسازی
ورزش‌ها و تمرینات سنگین ورزشی سبب می‌شود فولیک‌اسید خون کاهش یابد و این کاهش منجر به بالارفتن میزان هوموسیستین خون می‌گردد. میزان هوموسی‌تان و فولیک‌اسید دو مؤلفة مهم برای بررسی سلامت قلب افراد است؛ لذا توصیه شده که افرادی که ورزش‌های سنگین همچون بدنسازی را انجام می‌دهند باید از این مکمل به طور روزانه استفاده کنند؛ زیرا استفاده آن سبب می‌شود کاهش فولیک‌اسید خون جبران شود و این امر میزان هوموسیستین خون را هم نرمال می‌کند.
لذا باتوجه‌به اهمیت وجود این مکمل در برنامه غذایی و مکملی ورزشکاران، شما می‌توانید به سایت دویتنس مراجعه کنید که متخصصان حرفه‌ای حوزه بدنسازی مناسب‌ترین و سالم‌ترین برنامه غذایی و مکملی را به افراد ارائه می‌دهند تا هم با مصرف مواد خوراکی طبیعی فولات بدن تأمین شود و هم با مصرف مکمل‌های فولیک‌اسید میزان چرخش هوموسیستین خون نرمال شود.
فولیک‌اسید از مهم‌ترین ویتامین‌های خانواده ویتامین ب است. این ویتامین در مواد خوراکی و به طور ویژه در سبزی‌ها یافت می‌شود؛ اما برخی از افراد نظیر ورزشکاران و بدنسازان و بانوان باردار به دلیل شرایط ویژه‌شان به این مکمل بیشتر نیاز دارند. مهم‌ترین مزایای این ویتامین کمک به بهبود سلامتی مغز و درمان افسردگی، افزایش سلامت قلب، پیشگیری از برخی از سرطان‌ها و کمک به رشد مناسب جنین در دوران بارداری است.
