یکی از مواد معدنی بسیار کاربردی که در گروه مکمل‌های غذایی این قرار می‌گیرد، آهن است. این ماده معدنی باقدرت هرچه‌تمام‌تر در زمینه انتقال اکسیژن، خون‌رسانی، تقویت سیستم ایمنی فعالیت دارد. شاید برای شما جالب باشد که نزدیک به دو سوم از آهن بدن شما در هموگلوبین خون ذخیره شده و باقی آن در فریتین و میوگلوبین است. اما آهن یکی از مواد معدنی که است بدن به‌تنهایی قادر به تولید آن نخواهد بود. به همین دلیل برای ذخیره آن توصیه می‌شود از انواع مکمل‌های غذایی و یا رژیم‌های غذایی استفاده کنید. آهن به عنوان یکی از انواع ویتامین ها برای بدنسازها بسیار موردنیاز است.
آشنایی با مکمل غذایی آهن
معمولاً از آهن به‌عنوان نوعی دارو برای برطرف‌شدن کم‌خونی و یا فقر آهن در بدن استفاده می‌شود. اغلب این دارو به‌صورت آزاد و بدون نسخه در تمامی داروخانه‌ها یافت می‌شود. اما اگر در نوع و یا میزان مصرف آن شک داشتید، می‌توانید از مشاوران در دویتنس کمک بگیرید.
نکته‌ای که باید به آن توجه داشته باشید، میزان مصرف این داروست. زیرا افراد باتوجه‌به شرایط جسمی، جنسیت، سن و میزان فعالیت جسمی به دوزهای متفاوتی از آن نیاز پیدا خواهند کرد. اما میزان استانداردی که برای بدن افراد تعیین شده است، 18 میلی‌گرم در طی روز است. اما در ابتدا و در موارد خفیف فقر آهن پزشکان مصرف مواد غذایی غنی شده از آهن را توصیه می‌کنند. به همین دلیل در ادامه به چند مورد از مواد غذایی حاوی آهن اشاره می‌کنیم:
- گوشت گاو
- صدف
- گوشت مرغ
- بوقلمون
- عدس و لوبیا
- توفو
- سیب زمین پخته
- بادام‌هندی
- سبزی‌ها دارای برگ سبز مانند اسفناج
- نان‌های سبوس‌دار
چه کسانی به مکمل آهن بیشتر نیاز پیدا می‌کنند؟
همان‌طور که توضیح دادیم مکمل‌های آهن می‌توانند سطح خون‌رسانی را بدن تقویت کرده و در نتیجه میزان اکسیژن منتقل شده در بدن را نیز افزایش دهند. اغلب افرادی که دارای رژیم‌های غذایی استاندارد نیستند و یا در طول به منابع آهن دسترسی ندارد، نیاز بیشتری به مکمل غذایی آهن پیدا می‌کنند. اما همیشه گروهی از افراد هستند که مصرف آهن برای آن‌ها جزو ضروریات است. مانند افراد زیر:
- خانم‌های باردار به دلیل شرایط ویژه‌ای که دارند، قطعاً به میزان خون‌رسانی بیشتری نیاز پیدا خواهند کرد. به همین دلیل پزشکان این مکمل را با میزان کنترل شده برای این افراد تجویز می‌کنند.
- کودکان
- افرادی که به بیماری‌هایی مانند تالاسمی، کم‌خونی و یا آنمی دچار هستند
- مشکلات کلیوی
- زنان با قاعدگی‌های طولانی و خونریزی زیاد
- افرادی که تحت عمل‌های جراحی قرار می‌گیرند.
اما نکته‌ای بسیار باید به آن توجه داشت این است، هیچ یک از مکمل‌های غذایی بدون تجویز پزشک و یا فرد متخصص برای شما مجاز نخواهد بود. زیرا هر مکملی از جمله آهن در صورت زیاده‌روی قطعاً عوارضی مانند مشکلات گوارشی را به همراه خواهد داشت.
ارتباط آهن و ورزش
آهن یکی از اجزای اصلی و سازنده هموگلوبین خون است. نبود و یا فقر این مکمل می‌تواند آثار بسیار خطرناکی در بدن افراد داشته باشد. اما میزان فعالیت جسمی در این زمینه اهمیت ویژه‌ای دارد. زیرا کمبود آهن می‌تواند میزان انرژی و استقامت افراد را در زمان ورزش‌های سنگین بدنسازی تا حد زیادی کاهش دهد.
هموگلوبین خون می‌تواند در زمان نیاز میزان مقاومت عضلات و ماهیچه را حد زیادی افزایش دهد. ورزش‌های هوازی نیز از این قاعده مستثنی نخواهند بود. زیرا در زمان فعالیت‌های هوازی میزان سطح انرژِی حرف اول را می‌زند. کم‌خونی و یا فقر آهن می‌تواند سطح انرژی و سرحالی شما را تا حد زیادی کاهش داده و منجر به ایجاد اختلال در زمان ورزش شود.
افرادی که به‌صورت حرفه‌ای به فعالیت‌های بدنسازی مشغول هستند، معمولاً از رژیم‌های غذایی منحصربه‌فردی پیروی می‌کنند. این افراد در دوران رژیم باید به میزان ورودی آهن به بدن نیز توجه داشته باشند. به همین دلیل توصیه می‌شود افرادی که دارای سابقه کم‌خونی و یا فقر آهن هستند در این دوران به‌خصوص حتماً از مکمل‌های غذایی آهن استفاده نمایند.
علائم کمبود آهن در بدن
باتوجه‌به توضیحات داده شده باید متوجه شده باشید که چه افرادی می‌توانند از قرص آهن و یا مکمل غذایی آهن استفاده نمایند. اما باید بدانید که امروزه به دلیل رژیم‌های غذایی نادرست و یا سبک غذایی اشتباه افراد زیادی با این مشکل روبرو می‌شوند. به همین دلیل بهتر است با علائم این موضوع قبل از اینکه به مشکل جدی‌تری تبدیل شود، آشنا باشید.
- خستگی بسیار زیاد در طول روز باتوجه‌به فعالیت جسمی کم
- سطح انرژی بسیار پایین در زمان ورزش و یا کارهای روزمره
- کاهش سطح اکسیژن خون
- عدم تمرکز فکری و سردردهای مکرر
- ایجاد صدای وزوز در گوش
- افراد مبتلا به سندروم پای بی‌قرار
- کاهش اشتها
ما به‌عنوان یک راهنما به شما توصیه می‌کنیم که در صورت بروز هر یک از علائم بالا فوراً به پزشک خود مراجعه نمایید. زیرا این پزشک است که تشخیص می‌دهد فقر آهن شما در مرحله شدید و یا خفیف قرار دارد. در نتیجه در میزان دوز مصرفی این دارو تأثیر خواهد داشت.
عوارض مصرف بی‌رویه مکمل غذایی آهن
هر دارو و یا مکمل غذایی در صورت مصرف خودسرانه و یا بی‌رویه در بدن اختلالاتی ایجاد خواهد کرد. در برخی موارد نیز مکمل آهن با مصرف عادی علائمی به‌عنوان عوارض جانبی دارو از خود بروز خواهد داد. به همین دلیل بهتر است قبل از مصرف دارو با عوارض احتمالی آن آشنا باشید:
- کمردردهای خفیف و یا نسبتاً شدید
- تغییر رنگ مدفوع و تیره‌شدن آن
- دردهای عضلانی و شکمی
- مشکلات پوستی مانند کهیر
- افزایش دمای بدن و داغ‌شدن بدن
- تپش قلب
در کنار آهن چه داروهایی دارای منع مصرف هستند؟
اگر جزو افرادی هستید که در طول روز از آهن استفاده می‌کنید باید داروهایی که با مصرف آهن تداخل دارند و دارای منع مصرف هستند را به طور کامل بشناسید.
- اکتروتاید
- کت و کو ناز ول
- مفنامیک اسید
- آمفتامین
- دفروکسامین
- دیگوکسین
- فنی‌توئین
- دیمرکاپرول
