یکی از مهم‌ترین قسمت‌های یک لایف استایل سالم، برنامه غذایی سالم و مناسب فرد هست. اول از همه توی این دوره از زمان با تعداد زیادی رژیم غذایی روبه‌رو میشیم که به‌دست آوردن اطلاعات درباره همه‌ی اون‌ها کار خیلی سختیه و در واقع می‌تونیم بگیم که غیرممکنه. بر اساس قاعده کلی، بعضی از رژیم‌ها علمی و بیشترشون توسط اشخاص غیرمتخصص ارائه شدن و تشخیص این دو گروه با توجه به تبلیغات و… کار آسونی نیست. حالا سوال این‌جاست که امتحان کردن رژیم‌های مختلف برای لاغری چه مشکلی داره؟ استفاده از برنامه غذایی غیرتخصصی و همراه با قرص‌ها و دمنوش‌های لاغری ممکنه به کم شدن وزنتون کمک کنه اما می‌تونه آسیب جدی به بدن وارد کنه. در ادامه مطلب عوارض کاهش وزن شدید و کنترل نشده رو بررسی می‌کنیم.
چقدر طول میکشه به وزن دلخواهم برسم؟
یکی از مهم‌ترین نکته‌ها و انگیزه اصلی بیشتر آدم‌هایی که به رژیم گرفتن فکر میکنن، مدت زمان تغییر تا رسیدن به هدفه و گاهی تفاوت این مدت زمان در رژیم‌های مختلف باعث انتخاب اشتباه میشه. این مدت زمان فرآیند تغییرات در بعضی از رژیم‌ها کوتاه، در بعضی‌ها متعادل و گاهی هم کند پیش میره. احتمالا در مرحله اول با وسوسه‌ی یه شبه به هدف رسیدن روبه‌رو بشیم؛ اما نه؛ صبر کنید!
فرآیند کاهش وزن صحیح
کاهش وزن صحیح معمولاً با اصلاح برنامه غذایی و فعالیت فیزیکی اتفاق میفته که این اصل در رژیم‌های سریع نادیده گرفته میشه. این تغییرات ناگهانی و کنترل نشده‌ی وزن در بعضی از رژیم‌ها، نه تنها مفید نیست بلکه در بیشتر مواقع به سلامت آسیب می‌رسونه و شرایطی بدتر از اضافه وزن و به وجود میاره.
عوارض کاهش وزن شدید
از عوارض تغییر وزن کنترل نشده می‌تونیم به موارد زیر اشاره کنیم.
نرسیدن به هدف
وقتی افراد خیلی سریع لاغر میشن قادر نیستن وزن دلخواهشون رو تثبیت کنن. پژوهش‌ها نشون دادن که حدود ۳/۲ این افراد بعد از کاهش وزن دوباره به وزن قبل و حتی بیشتر از اون برمیگردن.
کاهش وزن شدید بدن رو از دریافت مواد مغذی محروم میکنه
رژیم‌های غذایی سریع یک گروه غذایی را به کلی حذف میکنن؛ یعنی ممکنه مواد غذایی کلیدی و ویتامین‌ها و به طور کلی مواد غذایی که برای سلامت مورد نیاز هست از رژیم غذایی حذف بشه و اثرات جبران ناپذیری در بدن به وجود بیاد. عوارضی مثل:
- کمبود کلسیم به دلیل حذف لبنیات
- فقدان فیبر به دلیل حذف کربوهیدرات
- و …
حتی در رژیم‌های کم کالری باید به دریافت کلسیم، ویتامین D، ویتامین B-12 و آهن توجه بشه و در صورت عدم دریافت اون‌ها از مواد غذایی، از مکمل‌های مورد نیاز با تجویز پزشک استفاده بشه. به طور کلی کمبود مواد مغذی در بدن باعث کاهش انرژی، ریزش و ضعیف شدن موها، ناخن‌های شکننده، خستگی شدید، ضعیف شدن سیستم ایمنی، پوکی استخوان و… میشه.
کم شدن سرعت سوخت و ساز
کاهش وزن شدید به علت کمبود شدید کالری در بدن اتفاق میفته. این کاهش ناگهانی و غیرمنطقی کالری دریافتی توسط بدن به علت کمبود منابع غذایی شناسایی میشه و سیستم بدن به حالت قحطی وارد میشه.
در این حالت بدن سوخت و سازش رو پایین میاره و تلاش میکنه منابع بیشتری ذخیره کنه و در نتیجه چربی بیشتری ذخیره میکنه. در واقع هر چه وزن کمتر شه، سوخت و ساز هم کمتر میشه و وزن دوباره برمیگرده
عضله سوزی به جای چربی سوزی
هدف از کاهش وزن، داشتن بدنی سالم، زیباتر و خوش فرم‌تره و تلاش ما از بین بردن قسمت‌های اضافه و بدفرم بدنه. هیچ کس دوست نداره تا عضلاتش رو از بین ببره اما کم کردن سریع کالری باعث آسیب به بافت عضلانی بدن میشه. به عبارتی رژیم‌های بسیار کم کالری، بدن رو برای تامین انرژی مورد نیاز مجبور به شکستن بافت عضلانی میکنن. با از دست دادن عضله از فرم زیبای بدن دورتر میشیم و سوخت و ساز بدن هم کم میشه. عضله از نظر سوخت و ساز نسبت به چربی خیلی فعال‌تره؛ به طوری که نیم کیلو عضله نسبت به نیم کیلو چربی کالری بسیار بیشتری می‌سوزونه.
کم آبی بدن
بخش زیادی از کاهش وزن سریع در رژیم‌های غلط به علت از دست دادن آب بدنه. این اتفاق بیشتر در رژیم‌های بدون کربوهیدرات اتفاق میوفته. از دست دادن مرتب آب بدن منجر به یبوست، سردرد، گرفتگی عضلات و بی انرژی بودن میشه.
احساس گرسنگی شدید
رژیم‌های غذایی بسیار کم کالری باعث نوسان لپتین(هورمونی که وظیفه کنترل گرسنگی و سیری را دارد) میشه. وقتی سطح لپتین نرمال باشه، زمانی که بدن به اندازه کافی چربی داره به مغز اعلام میکنه و مغز دستور سیری میده اما سطح نامتوازن لپتین باعث وسواس غذایی میشه و در نتیجه فرمان اعلام سیری دچار اختلال میشه و احساس گرسنگی شدیدتر میشه و احتمال پرخوری بالا میره.
ضربه به سلامت روانی
از عوارض کاهش وزن شدید و کنترل نشده می‌تونیم به چند نوع از مشکلات روانی هم اشاره کنیم. اگر برای رسیدن به هدف عجله داشته باشیم ممکنه دچار دیسمورفیای بدن، آناروکسیا یا بولیمیا بشیم؛ یا اینکه دچار وسواس اگر به این برسم پس آن را هم دارم، میشیم. برای مثال اگر وزن کم کنم پس شاد خواهم شد؛ اگر وزن کم کنم پس به عشقم خواهم رسید و… . این افراد در صورتی که به اهدافشون نرسن دچار مشکلات روانی میشن.
تغییر در گوارش
کارکرد سیستم گوارش با توجه به نوع غذای مصرفی تنظیم میشه. کاهش و افزایش غیر منطقی مواد غذایی موجب یبوست و اسهال خواهد شد. همچنین کاهش مایعات و کم آبی بدن یبوست‌های شدیدی رو پدید میارن. برای تغییر در مواد غذایی مورد استفاده و کارکرد درست سیستم گوارش به زمان زیادی نیاز هست تا این دو به صورت آهسته با هم هماهنگ بشن.
سردرد
سردرد یکی از شایع‌ترین عوارض رژیم‌های سریع است. دلیل بعضی از این سردردها، کم آبی و بعضی کمبود گلیکوژن است که بر اثر کمبود کربوهیدرات در رژیم غذایی ایجاد میشه. در زمان مواجهه با کمبود گلیکوژن، بدن بافت عضلانی را برای به‌دست آوردن گلیکوژن می‌شکنه و اون رو برای مغز ارسال میکنه. مغز تنها از گلیکوژن به عنوان سوخت استفاده میکنه. اگر ذخایر مغز دچار کمبود بشن، بدن چربی‌های ذخیره شده را میگیره و تبدیل به چیزی شبیه گلوکز میکنه که مغز اون رو جایگزین کنه؛عوارض این جایگزینی سردرده.
خطر سنگ کیسه صفرا
بر اساس تحقیقات حدود ۱۵تا ۲۵ درصد افرادی که کاهش وزن شدید را تجربه میکنن دچار سنگ کیسه صفرا میشن. کیسه صفرا دارای صفرایی است که کبد می‌سازد. کیسه صفرا، صفرا را در روده کوچک آزاد میکنه تا مولکول‌های چربی رو اون‌جا بشکنه. کاهش وزن شدید خطر ایجاد این سنگ‌های کوچک در کیسه صفرا رو افزایش میده و این سنگ‌ها منجر به گرفتگی میشن. برای درمان به جراحی و برداشتن کیسه صفرا نیاز خواهد شد.
صحبت‌ها و نکات بالا بخش پرتکرار عوارض کاهش وزن سریع و کنترل نشده بودن. به طور کلی حالت استاندارد کاهش وزن به طوریه که ۸۰تا۹۰ درصد وزن کم شده از چربی‌ها باشه و با توجه به این میزان کم کردن ۵۰۰ تا۱۰۰۰ گرم در هفته منطقیه و بیشتر از اون خطرناکه.
ما به برنامه غذایی به عنوان یک سبک زندگی و نه یک رژیم لاغری فکر می‌کنیم. چرا که رژیم غذایی برای مدت زمان خاص استفاده میشه اما یک زندگی سالم به یک سبک زندگی درست نیاز داره.
و اصل زندگی لذت بردنه
خوش‌حال میشیم تا توی این مسیر همراه مجموعه دویتنس باشی.
