گیاه خواری از سبک‌های زندگی قدیمیه که امروزه نیز به آن توجه زیادی میشه و با توجه به اهداف و ارزش‌های متفاوت به دسته‌های متعددی تقسیم شده است. یکی از پرطرفدارترین رژیم‌های گیاه خواری، خام گیاه خواری مطلق هست که مانند برنامه غذایی وگانیسم تمام غذاها و خوراکی‌هایی که دارای منشا حیوانی هستن حذف میشن و همچنین مفهوم غذای خام به این تعریف اضافه میشه.
با توجه به این موضوع غذاهای این رژیم باید کاملاً خام مصرف بشن و یا در دمایی زیر۱۱۰ درجه فارنهایت طبخ شن به همین دلیل از روش‌های جایگزین آماده کردن غذا مثل گرفتن عصاره، مخلوط کردن، خیساندن و جوانه زدن به جای پخت و پز استفاده میشه. خام گیاه خواری اولین بار به دلیل راهی برای جلوگیری از بیماری معرفی شد؛ اما امروزه نقدهایی مبنی بر مضر بودن آن نیز ارائه میشه.
در رژیم خام گیاه خواری از چه مواد غذایی استفاده میشه؟
امروزه یکی از چالش‌های متخصصین تغذیه در رابطه با رژیم‌های گیاهی‌ست و هنوز با توجه به بحث‌ها و مقالات متفاوت به نتیجه یکسانی نرسیدن. برای انتخاب گیاه خواری، افراد هدف‌های گوناگونی دارن؛ اما افرادی که خام گیاه خوار هستن اصولاً هدف یکسانی به عنوان سلامتی رو دنبال میکنن. آن‌ها بر این باورن که غذاهای خام و با حداقل دما طبخ شده، مغذی ترن. غذاهایی که در این رژیم مورد استفاده قرار میگیرن شامل موارد زیر هستن:
- میوه‌های تازه، خشک شده، آبدار یا آب گرفته شده
- سبزیجات خام، آبدار یا خشک شده
- آجیل و دانه‌های خام
- دانه‌های پخته نشده و حبوبات (جوانه زده یا خیس شده)
- شیر آجیل خام
- کره بادام زمینی خام
- روغن کمپرس سرد
- غذاهای رژیمی مانند میسو، کیمچی و کلم ترش
- جلبک دریایی
- برخی از شیرین کننده‌ها، مانند شربت خالص افرا و پودر کاکائو خام بدون پردازش
- ادویه جات، از جمله سرکه و سس سویا خام
غذاهایی که در این رژیم مجاز نیستن شامل موارد زیر هستن:
- سبزیجات، دانه‌ها و حبوبات پخته شده
- آجیل و دانه‌های کبابی
- روغن‌های تصفیه شده
- نمک
- شکر و آرد تصفیه شده
- آب‌میوه پاستوریزه شده
- قهوه و چای
- الکل
- غذاهای فرآوری شده و تنقلات مانند چیپس و شیرینی
فواید رژیم خام گیاه خواری
رژیم غذایی گیاهی خام به دلیل تمرکز روی مصرف میوه و سبزیجات میتونه به سلامت قلب کمک کنه.(این دو با فشار خون پایین و کاهش سکته ارتباط دارن) این رژیم شامل مقدار زیادی از آجیل، دانه ها، جوانه غلات کامل و حبوبات هست؛ به کنترل میزان کلسترول خون کمک شایانی میکنه و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی رو کاهش میده. با توجه به وجود فیبر بسیار زیاد در این رژیم، این برنامه غذایی میتونه خطر ابتلا به دیابت رو کاهش بده.
به طور کلی به دلیل مواد غذایی مورد استفاده در این رژیم قند خون کنترل میشه. این رژیم به عنوان راهی برای کاهش وزن مناسب معرفی میشه؛ اما این کاهش وزن در بسیاری از افراد بعد از ترک کردن خام گیاه خواری از بین رفته و وزنشون برمی‌گرده. این رژیم به طور محسوسی سلامت پوست، مو و ناخن را بهبود می‌بخشه. همچنین در بهبود عملکرد سیستم گوارش بسیار کارآمده.
مضرات خام گیاه خواری
تهیه وعده‌های غذایی در این رژیم بسیار سخت و مهمه. به طوری که برای به‌دست آوردن مواد مورد نیاز بدن و جایگزینی آن‌ها وقت و هزینه زیادی مورد نیازه. به دلیل محدود شدن مواد غذایی در این رژیم ممکنه تا تعادل مواد مغذی در بدن به هم بخوره و در صورتی که برای این کمبودها مکمل‌های درستی در نظر گرفته نشه به سلامت آسیب میرسه.
به عنوان مثال ویتامین ب ۱۲ یکی از مواد مغذی‌ای هست که به طور کل در رژیم‌های گیاهی وجود نداره و در صورتی که از طریق مکمل‌ها تامین نشه عوارضی مثل کم خونی، آسیب به سیستم عصبی، نا باروری، بیماری‌های قلبی و ضعیف شدن سلامت استخوانی به وجود میاد. درصد کلسیم و ویتامین دی به طور معمول در این رژیم کمه و در طولانی مدت باعث کاهش چگالی استخوان میشه و در نتیجه فرد دچار پوکی استخوان میشه. همچنین میزان کم پروتئین در این رژیم نیز دلیل دیگری برای تضعیف استخوان‌هاست. وجود مقدار زیاد مرکبات و توت‌ها در این رژیم موجب فرسایش مینای دندان و پوسیدگی میشن.(این خوراکی‌ها مقدار زیادی اسیدی هستند.)
بسیاری از خانم‌های پیروی این رژیم در طولانی مدت دچار اختلال در چرخه قاعدگی و در مواردی دچار امنوره میشن.(شرایطی که چرخه قاعدگی به طور کامل متوقف میشه). در نهایت این اختلالات باعث کاهش باروری میشه.
با توجه به اینکه در این رژیم مواد مصرفی زیادی محدود میشه، جایگزینی و تهیه منابع سالم و کامل بسیار اهمیت داره و در صورت نداشتن برنامه درست، بدن دچار آسیب‌های جبران ناپذیری میشه.
این مقاله برای آشنایی کلی با رژیم گیاه خواریه و این رژیم رو رد یا تایید نمیکنه. برای هر رژیم مشورت با متخصص و در نظر گرفتن شرایط اختصاصی هر فرد اجباریه.
